SEJARAH WANGSA MAJU: LOMBONG BIJIH TIMAH PERTAMA DI KUALA LUMPUR

Sejarah Kuala Lumpur ini penuh berwarna warni namun banyak cerita yang masih samar-samar dan tidak diketahui orang. Walaupun begitu, semua sejarawan bersetuju dengan kata sepakat bahawa sejarah Kuala Lumpur bermula apabila Raja Abdullah, penguasa Klang ketika itu membuka lombong bijih timah di Ulu Kelang dan Ulu Ampang dan di sinilah sejarah Kuala Lumpur mula ditulis.

Di sini sejarah menjadi agak menarik untuk warga Wangsa Maju kerana Ulu Kelang dan Ampang hanya terletak bersebelahan sahaja dan bahkan sebahagian Wangsa Maju ini juga turut dikenali sebagai Ulu Kelang suatu ketika dahulu. Tetapi di manakah letaknya lombong bijih timah di Ulu Kelang?

Pelan ini dikeluarkan oleh pihak British pada tahun 1883 pada anggaran 10 tahun selepas tamatnya Perang Klang. Berdasarkan pelan ini, hanya ada 2 sahaja lombong bijih timah yang wujud iaitu 1 di Ulu Kelang dan 1 lagi di Ampang tepat sebagaimana yang ditulis oleh sejarah iaitu kedua-dua lombong inilah lombong bijih timah asal dipunyai Raja Abdullah. Berdasarkan jaraknya yang hampir dengan Bukit Dinding, kita boleh mengganggarkan bahawa lombong ini terletak di berhampiran Sungai Kelang di lokasi yang dikenali sebagai Lembah Gisir mengikut catatan sejarah. 

Jika kita melihat lokasi ini, kesan-kesan lombong di Ulu Kelang telah pun lenyap kerana pembangunan pesat di sini. Namun begitu, berdasarkan catatan sejarah, lombong bijih timah pertama yang dibuka oleh Raja Abdullah di Ulu Kelang ini terletak di sekitar Batu 7, Ulu Kelang pada tahun 1857. Jika kita melihat lokasi di sekitar ini pada waktu kini, kita dapat melihat terdapat Kompleks Penghulu Mukim Hulu Kelang, Masjid Besar Hulu Klang (atau Masjid Al-Ridhuan) dan pekan kecil cina yang masih wujud hingga ke hari ini menunjukkan suatu ketika dahulu kawasan ini merupakan suatu kawasan bandar lama yang wujud disebabkan oleh aktiviti ekonomi yang rancak. Namun setelah bijih timah sudah habis dilombong atau kemusnahan disebabkan peperangan yang berlaku semasa Perang Saudara Selangor atau Perang Kelang, lombong ini ditinggalkan dan tiada lagi kesannya sehingga ke hari ini.

Kawasan sungai di sekitar Batu 7, Ulu Kelang ini dahulunya adalah kawasan berpasir yang menunjukkan kesan perlombongan bijih timah di sini suatu ketika dahulu, Peredaran zaman menyebabkan kawasan ini ditumbuhi rumput dan semak samun dan menghilangkan kesan-kesan lombong bijih timah di sini. 

Pekan kecil cina di Ulu Kelang ini masih wujud hingga ke hari ini. Pada zaman dahulu, pekan ini menjadi tempat penduduk tempatan membeli barang keperluan termasuk menjual bijih timah hasil dari aktiviti perlombongan sebelum bijih timah ini dijual secara pukal ke Kuala Lumpur. Kini kawasan ini bertukar menjadi bengkel-bengkel kenderaan sesuai dengan peredaran zaman.

Di lombong Ulu Kelang ini, Raja Abdullah pada mulanya menggunakan khidmat pelombong dari kalangan orang Mandeleing untuk melombong. Namun begitu, hasil bijih timah yang dilombong oleh orang mandeleing ini sangat sedikit dan Raja Abdullah telah meminjam 30,000 pound daripada tauke cina di Melaka dan turut membawa bersama t seramai 87 buruh cina daripada Lukut dengan menaiki sampan untuk melombong bijih timah. Daripada 87 buruh cina yang tiba, hanya 18 orang sahaja yang masih kekal melombong selepas 2 tahun ia dibuka dan bakinya meninggal dunia akibat daripada serangan demam malaria. Bermula di sini, lombong bijih timah Ulu Kelang mula mendatangkan hasil dan kemudian Raja Abdullah membuka pula 1 lagi lombong di Ulu Ampang dan mendapatkan hasil yang lebih banyak lagi di sana.

Kini terdapat satu papan tanda dipasang di pinggir sungai di Ulu Klang oleh waris Raja Abdullah yang menunjukkan bahawa lokasi ini dahulunya adalah lombong bijih timah pertama di Kuala Lumpur yang dimiliki oleh Raja Abdullah. Kawasan Lombong Ulu Kelang ini harus dipelihara kerana di sinilah bermulanya sejarah Kuala Lumpur. Sayang sekali sekiranya dibiarkan begitu sahaja kerana generasi mendatang malahan generasi kini yang tinggal di sekitar Ulu Kelang ini pun tidak mengetahui bahawa terdapat lombong bijih timah yang menjadi titik mula sejarah Kuala Lumpur di sini suatu ketika dahulu.